کد مطلب:330721 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:541
آداب نماز جماعت
فضیلت نماز جماعت
مستحب است كه نمازهای واجب مخصوصا نمازهای یومیه را به جماعت بخوانند و در نماز صبح ، مغرب و عشا، برای همسایه مسجد و كسی كه صدای اذان را می شنود بیشتر سفارش شده است .(343)
در روایتی آمده است كه اگر یك نفر به امام جماعت اقتدا كند، هر ركعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز و اگر دو نفر اقتدا كنند، هر ركعتی ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بیشتر شوند، ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند، عده آنان كه از ده گذشت اگر تمام آسمانها كاغذ و دریاها مركب و درختها قلم و جن و انس و ملائكه نویسنده شوند، نمی توانند ثواب یك ركعت آن را بنویسند.(344)
در اینجا بعضی از آداب نماز جماعت را متذكر می شویم :
1. مستحب است كه انسان صبر كند تا نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت كه فرادی (تنها) خوانده شود بهتر است . همچنین نماز جماعتی را كه مختصر بخوانند از نماز فرادی كه آن را طول بدهند، بهتر می باشد.(345)
2. وقتی كه نماز جماعت بر پا می شود، مستحب است كسی كه نمازش را فرادی خوانده ، دوباره نمازش را به جماعت بخواند.(346)
3. بعد از تكبیر امام اگر صف جلو، آماده نماز و تكبیر گفتن آنان نزدیك باشد، كسی كه در صف بعد ایستاده می تواند تكبیر بگوید، ولی احتیاط مستحب آن است كه صبر كند تا تكبیر صف جلو تمام شود.(347)
4. احتیاط مستحب آن است كه جای سجده ماءموم با جای كسی كه جلوی او ایستاده ، فاصله ای نداشته باشد. (348)
5. اگر موقعی كه انسان مشغول خواندن نماز مستحبی است جماعت بر پا شود، چنان چه اطمینان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد، مستحب است كه نماز را رها كرده و مشغول جماعت شود. همچنین اگر اطمینان نداشته باشد كه به ركعت اول می رسد مستحب است كه به همین دستور رفتار نماید.(349)
6. اگر موقعی كه انسان مشغول خواندن نماز سه ركعتی یا چهار ركعتی است نماز جماعت بر پا شود، چنانچه به ركوع ركعت سوم نرفته و اطمینان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد، مستحب است كه به نیت نماز مستحبی ، نماز را دو ركعتی تمام كرده و خود را به جماعت برساند.(350)
7. اگر ماءموم در ركعت اول و دوم نماز صبح ، مغرب و عشا صدای امام را نشنود، مستحب است كه حمد و سوره را آهسته بخواند.(351)
8. مستحب است كه ماءموم در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر، به جای حمد و سوره ذكر بگوید.(352)
9. اگر ماءموم یك مرد باشد، مستحب است كه طرف راست امام بایستد و اگر یك زن باشد، در طرف چپ امام ، به گونه ای كه جای سجده اش مساوی با زانو یا قدم امام باشد.(353)
10. اگر ماءموم یك مرد و یك زن یا یك مرد و چند زن باشند، مستحب است كه مرد، طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد یا چند زن باشند پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد و چند زن باشند مردها عقب امام و زن ها پشت مردها بایستند.(354)
11. اگر امام و ماءموم هر دو زن باشند، احتیاط آن است كه امام كمی جلوتر بایستد. (355)
12. مستحب است كه امام در وسط صف بایستد.(356)
13. مستحب است كه اهل علم و كمال و تقوی در صف اول بایستند.(357)
14. مستحب است كه صف های جماعت منظم باشد.(358)
15. مستحب است كه بین كسانی كه در یك صف ایستاده اند فاصله نباشد و شانه آنان هم ردیف با یكدیگر باشد.(359)
16. مستحب است كه بعد از گفتن قد قامت الصلاة ماءمومین برخیزند.(360)
17. مستحب است امام جماعت رعایت حال ماءمومی را كه از دیگران ضعیف تر است بكند و عجله نكند تا افراد ضعیف به او برسند.(361)
18. مستحب است كه امام جماعت ، قنوت ، ركوع و سجود را طول ندهد، مگر آنكه بداند همه كسانی كه به او اقتدا كرده اند، مایل به این كار هستند.(362)
19. مستحب است كه امام جماعت در حمد و سوره و ذكرهایی كه بلند می خواند، صدای خود را به قدری بلند كند كه دیگران بشنوند؛ ولی باید بیش از اندازه صدا را بلند نكند.(363)
20. اگر امام در ركوع بفهمد كسی تازه رسیده و می خواهد اقتدا كند، مستحب است كه ركوع را دو برابر همیشه طول بدهد و بعد برخیزد، اگر چه بفهمد كس دیگری هم برای اقتدا وارد شده است .(364)
21. مستحب است كه برای بر پا كردن جماعت امامی كه قرائتش بهتر است ، از امام های دیگر مقدم شود.(365)
مكروهات نماز جماعت
1. اگر در صف های جماعت جا برای ایستادن باشد، مكروه است كه انسان تنها بایستد.(366)
2. مكروه است كه ماءموم ذكرهای نماز را طوری بگوید كه امام بشنود.(367)
3. مسافری كه نماز ظهر، عصر و عشا را دو ركعت می خواند، مكروه است كه در این نمازها به كسی كه مسافر نیست اقتدا كند.(368)
4. كسی كه مسافر نیست ، مكروه است كه در نمازهای ظهر، عصر و عشا به مسافر اقتدا كند.(369)
5. كراهت دارد كسی كه مرض جذام یا پیسی دارد، برای ماءموم سالم امامت كند.(370)
6. كراهت دارد كسی كه حد و تازیانه خورده و توبه كرده است ، امامت كند.(371)
7. كراهت دارد مسلمانی كه در بلاد كفر ساكن است ، برای مسلمانی كه در بلاد اسلامی ساكن است ، امامت كند.(372)
8. مكروه است كسی كه تیمم كرده ، برای كسی كه با وضو و یا با غسل می باشد، امامت كند.
9. اگر برای امام جماعت در اثناء نماز، اتفاقی افتد (حدثی از او سر بزند یا بی هوش شود) كه نتواند نماز را تمام كند، از آن جایی كه باید كسی از ماءمومین به جای او گماشته شود برای امامت ، كراهت دارد كه به جای او ماءمومی گماشته شود كه در اثناء نماز رسیده ، بلكه سزاوار است ماءمومی كه از اول اقامه نماز حاضر بوده ، به نیابت از امام نماز را ادامه دهد.(373)
10. مكروه است بعد از این كه مؤ ذن جمله قد قامت الصلوة را گفت ، امام و ماءموم صحبت كنند.(374)
11. كراهت دارد كسی كه كور است ، برای كسی كه بینا است ، امامت كند.(375)
343- توضيح المسائل ، م 1399.
344- همان ، م 1400.
345- همان ، م 1402.
346- همان ، م 1403.
347- توضيح المسائل ، م 1418.
348- همان ، م 1435.
349- همان ، م 1449.
350- همان ، م 1450.
351- همان ، م 1462.
352- همان ، م 1466.
353- همان ، م 1480.
354- توضيح المسائل ، م 1480.
355- همان ، م 1481.
356- همان ، م 1482.
357- همان .
358- همان ، م 1483.
359- همان .
360- همان ، م 1484.
361- همان ، م 1485.
362- همان .
363- همان ، م 1486.
364- توضيح المسائل ، م 1487.
365- النضيد، ج 3، ص 496.
366- همان ، م 1488.
367- همان ، م 1489.
368- همان ، م 1490.
369- همان .
370- النضيد، ج 3، ص 477.
371- همان .
372- همان .
373- النضيد، ج 3، ص 480.
374- همان ، ص 486.
375- همان ، ص 503.